Ngày ấy, trời còn chưa sáng hẳn, sương phủ mờ khắp lối quê, bà Đông ôm chặt hai đứa bé mới đầy tháng trong vòng tay run rẩy. Tiếng khóc yếu ớt của Minh và Luân như xé toạc cõi lòng bà. Người chồng – trụ cột duy nhất của gia đình – vừa mất trong một vụ tai nạn xe máy khi đang chở thuốc về cho vợ mới sinh. Nỗi đau chưa kịp nguôi, bà đã phải hứng chịu sự ghẻ lạnh từ gia đình chồng. Họ nói bà “sát phu”, là điềm gở, là gánh nặng.
“Cô đem con đi đâu thì đi, đừng để lại tai họa ở đây!”
Bị xua đuổi, bà Đông không còn lựa chọn nào khác. Bà bế hai con đi giữa đêm, ra khỏi cổng làng với hai bàn tay trắng, lòng đau như bị xé thành trăm mảnh.
Những năm sau đó là chuỗi ngày vật lộn với cơm áo gạo tiền. Bà Đông xin làm thuê đủ nghề: rửa bát, nhặt ve chai, phụ hồ… Chỉ mong có đủ tiền nuôi hai con ăn học. Mỗi lần nhìn thấy hai đứa trẻ ngủ co ro trong góc nhà trọ dột nát, bà lại nuốt nước mắt, thề rằng dù khổ đến đâu, cũng không để con thất học.
“Con phải học thật giỏi, phải thành người, để không ai khinh mình nghèo.”
Minh và Luân lớn lên trong sự yêu thương vô bờ bến của mẹ. Họ học giỏi, chăm ngoan và luôn khắc ghi những hi sinh của mẹ. Mỗi lần bạn bè chê cười vì không có cha, vì mẹ đi nhặt rác, họ chỉ siết tay nhau mà nhủ lòng: “Phải sống xứng đáng với mẹ.”
28 năm sau, trong lễ trao bằng Tiến sĩ tại một hội trường danh giá, hai người đàn ông trẻ tuổi bước lên sân khấu trong tiếng vỗ tay vang dội. Một người là tiến sĩ Y học, người còn lại là tiến sĩ Kỹ thuật công nghệ. Phía dưới, giữa hàng ghế khán giả, một người phụ nữ tóc bạc, dáng người gầy guộc bật khóc, đôi bàn tay chai sạn siết chặt lấy nhau. Đó là bà Đông – người mẹ đơn thân đã đi qua gần ba thập kỷ chỉ với một mục tiêu duy nhất: đưa con ra khỏi bóng tối.
Ngày họ thành công, báo chí đưa tin. Họ kể câu chuyện về người mẹ nghèo nuôi con thành tiến sĩ bằng sức lao động và tình yêu. Cũng từ đó, dòng họ nội – những người từng ruồng bỏ ba mẹ con năm xưa – bắt đầu tìm đến.
“Chúng tôi muốn nhận lại cháu. Dù sao cũng là máu mủ…”
Minh và Luân lặng người. Câu chuyện mẹ kể ngày xưa ùa về. Họ không giận, cũng không hận. Nhưng họ chỉ cúi đầu trước một người – người đã đi qua cả một đời giông bão để che chở họ: mẹ.
Dưới mái nhà nhỏ năm xưa, bà Đông vẫn sớm tối ra vào chăm vườn rau. Hai người con nay đã là trụ cột xã hội, vẫn gọi bà là “nữ anh hùng thầm lặng”. Dòng họ nội có thể nhận lại cháu, nhưng tình thân – với họ – chỉ có một gốc rễ duy nhất: người mẹ năm nào bế hai con đi giữa màn đêm, chọn yêu thương thay vì oán trách.