Đây là loại cây mọc đầy ven đường rất quen thuộc với người Việt nhưng rất ít người biết đó là rau và vị thuốc tốt
Loại cây nhắc ở đây là hoa xuyến chi còn gọi hoa cúc áo, có nơi có là cây cứt lợn. Loại cây mọc ven đường, bãi hoang phát triển rất mạnh, hoa trôi theo nước và vùi trong đất mọc lên rất nhanh, cắt còn gốc là cây nhanh mọc lại. Chính vì thế loại cây này thường bị nhổ bỏ nhưng vẫn nhanh chóng mọc trở lại và ra hoa trắng muốt.
Cây xuyến chi cao chừng 0,3 m đến 0,4 m (có thể cao tới 1,5 m – 2 m ở nơi đất tốt, ẩm, có giá tựa cho cây). Cành xuyến chi mọc lên rậm rạp, thường mọc theo từng nhóm, phát triển thành quần thể. Vào mùa xuân có hoa (quanh năm, theo từng loại xuyến chi) sau đó các nhụy hoa trở thành hạt, đầu hạt có các móc gai.
Xuyến chi thường là loại hoa dại mà trẻ nhỏ hay chơi, còn hầu như không ai dùng trừ một số người đã biết công dụng của chúng.
Tác dụng chữa bệnh của cây hoa xuyến chi
Cây xuyến chi là một thảo dược mọc hoang nhưng có nhiều tác dụng trong việc chữa bệnh cho con người, bởi vì trong cây có chứa nhiều thành phần hóa học tốt cho sức khỏe như: 9.8% nước, 2.2% Mn, 2.3% Mg, 1.1% Ca, 1.6% Photpho, 1.2% Cr, 0.02% Fe, 0.03% Zn… những chất này rất tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, những chất như acetone 2.8%, methanol 8.6%, acetone 2.5% có tác dụng làm thuốc chữa ho, giảm đau hiệu quả nhưng nhiều người còn chưa biết tới.
Trong đông y, hoa xuyến chi là một vị thuốc, có vị đắng, nhạt, hơi cay, tính mát có tác dụng thanh nhiệt, mát máu, tiêu độc, sát trùng. Hoa xuyến chi dùng để chữa viêm họng, sưng họng phát sốt, viêm ruột, tiêu chảy, lỵ, viêm thận cấp, dị ứng, mày đay, bệnh ngoài da mẫn ngứa nóng đỏ. Một số nơi người dân thường sử dụng để cầm máu, trị vết rắn cắn, côn trùng độc cắn bằng cách giã nát rồi đắp trực tiếp vào vết thương….
Các bài thuốc chữa bệnh từ cây hoa xuyến chi
Dùng khi bị sốt cao: Xuyến chi hoa và lá 20g, sài đất 20g, giã nát vắt lấy nước cho trẻ uống ngày 2-3 lần, còn bã thuốc đắp lòng bàn chân cho trẻ.
Chữa rắn cắn, mề đay nổi mẩn, bị thương, trĩ lở: Dùng lá xuyến chi 20g giã nhỏ xát và đắp vào chỗ đau, kết hợp uống thuốc sắc (cây khô 15g).
Trị chứng đaau răng, sâu răng: Láy cả lá và hoa xuyến chi mang rửa sạch rồi giã nát với một ít muối trắng. Viên thành viên nhỏ, nhét vào chỗ đau răng hoặc sâu răng.
Hỗ trợ bệnh viêm gan virus: Dùng cả lá và hoa cây xuyến chi khoảng 20g, diệp hạ châu (chó đẻ răng cưa) 20g, cam thảo đất 15g, bồ bồ 15g, hạt dành dành 12g. Sắc uống ngày một thang.
Viêm họng, viêm thanh quản: Cây xuyến chi lấy cả hoa và lá, kim ngân hoa, sài đất, lá húng chanh, cam thảo đất, mỗi thứ 10-15g. Sắc với 700ml nước lấy 300ml, chia 2 lần uống trong ngày. Sắc uống ngày một thang.
Trị mẩn ngứa: Xuyến chi thường dùng ngoài nấu nước tắm (100–200g nấu với 4–5 lít nước) bã xát kỹ để trị mẩn ngứa. Thường chỉ dùng 1–2 lần thấy kết quả.
Chấn thương phần mềm, tụ máu đau nhức: Xuyến chi cả lá và hoa, lá cây đại, 2 loại thảo dược lấy cùng một lượng bằng nhau, giã nát, băng đắp vào chỗ đau, thực hiện ngày 1-3 lần. Khi máu tụ tan, hết đau nhức thì ngừng đắp thuốc.
Chữa đau lưng do làm gắng sức: Cây xuyến chi 150g, rửa sạch sắc lấy nước, thêm 250g đại táo, đường đỏ và chút rượu trắng, nấu nhỏ lửa cho đến khi táo chín nhừ, chia 4-5 lần uống trong ngày, uống liền 10 ngày.
Xuyến chi dùng làm rau ăn
Ngọn xuyến chi có thể dùng làm rau ăn có vị hơi ngăm ngăm đắng, giòn giòn tương tự rau tầm bóp.
Rau xuyến chi có thể luộc hay nấu canh, xào thịt.
Hoa xuyến chi cũng được trồng để nuôi ong lấy mật. Mật ong hoa xuyến chi là loại mật ong sạch, có độ trong suốt cao, không chứa các chất độc hại nên rất được người tiêu dùng ưa chuộng.
Bạn có thể hái hoa xuyến chi phơi khô có thể dùng để pha trà uống, trà hoa xuyến chi có vị thơm và khá dễ uống. Nhưng lưu ý khi hái hoa xuyến chi tránh nơi bị phun thuốc sâu. Vì xuyến chi mọc dại bên cạnh ruộng lúa nên người nông dân phun sâu thì dễ bị lan sang xuyến chi. Do đó bạn nên tránh hái khi mùa phun sâu.
Xuyến chi là loại cây có tính hút độc rất mạnh nên nếu mọc ở những nơi có nước thải bẩn, khu công nghiệp hay nơi nhiều khói bụi sẽ chứa hàm lượng lớn kim loại nặng cũng như các độc tố có trong dịch chiết rất cao.
Trồng xuyến chi quanh nhà giúp thanh lọc không khí
Xuyến chi hoa xinh xắn được nhiều ngươi yêu thích nên bạn hoàn toàn có thể trồng chúng trong chậu hoặc trong bồn quanh nhà. Ngoài mang lại vẻ đẹp hoang dã tự nhiên thì xuyến chi giúp thanh lọc không khí tốt. Xuyến chi hút bụi và đặc biệt hấp thu kim loại nặng tốt nên rất hiệu quả cho thanh lọc không khí quanh nhà.
