Ngôi nhà ba tầng trắng ngà tọa lạc trên con đường nhỏ yên tĩnh là món quà mà vợ chồng ông bà Vinh – bố mẹ Hân – chuẩn bị cho con gái trước khi về nhà chồng. Căn nhà ấy không chỉ là một phần hồi môn, mà còn là kết tinh của cả một đời tằn tiện, chắt chiu. Ngày Hân và Quân cưới nhau, ông Vinh đứng trước mặt hai con, dõng dạc:– Nhà này là để hai đứa an cư lạc nghiệp. Sổ đỏ đứng tên Hân, nhưng là của cả hai vợ chồng.Quân cảm kích, cúi đầu cảm ơn. Hân cười rạng rỡ, tay siết chặt tay chồng. Lúc ấy, cô chưa từng nghĩ sự tốt bụng của cha mẹ mình sẽ trở thành cái gai trong mắt người khác – người luôn được gọi là “mẹ chồng”.Bà Thoa – mẹ Quân – từ quê lên dự đám cưới con trai, ăn ở vài hôm rồi chưa rời đi. Ban đầu, Hân nghĩ bà chỉ nấn ná cho vơi nỗi nhớ, ai ngờ ngày qua ngày, bà dọn đồ vào hẳn căn phòng tầng một. Không ai bàn bạc, bà cứ ở. Hân không dám ý kiến. Cô nghĩ, thôi thì coi như hiếu thảo với chồng.Bà Thoa không động vào việc nhà, chỉ ngồi chỉ trích. Bữa cơm Hân nấu, bà xới thử một miếng, liếc mắt:– Đàn bà bây giờ nấu nướng chẳng đâu ra đâu. Hồi xưa tao chỉ cần nửa tiếng là cơm ngon canh ngọt.Hân cười trừ, rồi lại cắm cúi dọn dẹp. Mỗi lần vợ chồng có chuyện riêng cần bàn, bà Thoa đều xuất hiện bất ngờ rồi bảo:– Nhà của con trai tao, tụi bây muốn nói gì cũng phải để tao nghe.Hân giật mình. “Nhà của con trai bà”? Cô quay sang nhìn Quân, mong anh đính chính. Nhưng anh chỉ nhăn mặt, rồi lảng sang chuyện khác. Những lúc ấy, trong lòng Hân có một nhát cắt nhỏ, mảnh nhưng rỉ máu.Mỗi ngày trôi qua, khoảng cách giữa Hân và Quân càng lớn. Mỗi câu nói của cô đều bị bà Thoa “phiên dịch” lại bằng giọng điệu mỉa mai:– Nó coi thường con đó, Quân à. Mày mà nghe lời vợ nhiều, mai mốt nó trèo lên đầu.– Cái nhà này dù ai đứng tên thì cũng do tao đẻ ra thằng Quân mới có mà ở.Hân dần mệt mỏi. Cô không muốn tranh cãi. Cô chọn im lặng, nghĩ chỉ cần vợ chồng thương nhau thì dần dần mọi chuyện sẽ nguôi.Rồi đến một ngày, ông bà Vinh – bố mẹ cô – đến chơi. Nhìn thấy bà Thoa ngồi vắt chân trên ghế, sai Hân mang nước, gọi Quân như sai người giúp việc, ông Vinh chau mày.Trong bữa cơm, bà Thoa buột miệng:– Nhà con trai tôi đàng hoàng, không đến nỗi phải sống nhờ bên vợ.Ông Vinh đặt đũa xuống, giọng trầm:– Xin lỗi, nhưng căn nhà này là tài sản riêng của con gái tôi, trước hôn nhân. Tôi chưa từng nghĩ sẽ phải lên tiếng, nhưng nếu đã có người nhầm lẫn, tôi xin nói rõ. Nhà này do tôi đứng tên mua, rồi sang nhượng lại cho Hân. Không phải “nhà con trai bà”.Bà Thoa sững sờ. Bà quay sang Quân, giọng gắt:– Mày biết không?Quân ấp úng:– Dạ… biết. Nhưng con thấy chuyện đó có gì đâu…Ông Vinh lắc đầu:– Chuyện không có gì, nhưng lòng tự trọng và sự tôn trọng là điều tối thiểu khi cùng sống dưới một mái nhà. Tôi không can thiệp chuyện nhà con gái mình, nhưng tôi không thể để nó sống trong bất công.Bữa cơm kết thúc trong im lặng nặng nề.Tối hôm ấy, bà Thoa thu dọn đồ. Không ai bảo bà đi, cũng chẳng ai níu giữ. Bà chỉ để lại một câu trước khi kéo vali ra cửa:– Tao tưởng có con trai thì tao được sống yên. Ai ngờ… bị coi như ăn nhờ ở đậu.Không ai trả lời. Cánh cửa đóng lại, như tiếng kết của một mối quan hệ vừa rạn vừa rách.Từ hôm đó, căn nhà yên ắng hẳn. Nhưng giữa Hân và Quân vẫn còn một khoảng trống. Cô không trách anh, nhưng cô thấy rõ sự im lặng của anh hôm ấy là vết thương sâu nhất. Người ta không cần phải cãi nhau để làm tổn thương nhau. Chỉ cần im lặng đúng lúc cần lên tiếng, là đủ để tình yêu rạn vỡ.Một chiều, khi Hân đang lau cửa kính, Quân đến gần, chần chừ rồi nói:– Anh xin lỗi. Mẹ anh… vốn nghĩ con trai là tất cả. Bà không quen bị người khác vượt lên, nhất là con dâu.Hân đặt khăn xuống, ngẩng mặt nhìn anh:– Em không cần anh chọn giữa em và mẹ. Em chỉ cần một người chồng hiểu được ranh giới. Đây là nhà của chúng ta, không ai có quyền lấy danh nghĩa mà cư xử như chủ nhân.Quân gật đầu. Lần đầu tiên trong nhiều tháng, ánh mắt anh có sự quyết đoán.Thời gian trôi, họ vẫn sống trong ngôi nhà ấy, nhưng có những điều đã không trở lại. Hân không còn dễ dàng cười, không còn chờ mong những buổi tối cả nhà quây quần. Cô sống điềm tĩnh hơn, cẩn trọng hơn, và khép lòng hơn.Bà Thoa trở về quê, không ai liên lạc lại. Một mối quan hệ mẹ chồng – nàng dâu từng có cơ hội để yêu thương, cuối cùng lại tan vỡ vì thiếu sự tôn trọng và sẻ chia.Căn nhà vẫn sáng đèn mỗi tối, nhưng trong sâu thẳm, người ở trong đó đều hiểu: không phải cứ cùng chung mái nhà là có thể cùng chung hạnh phúc. Và không phải sự hiện diện của người mẹ chồng là điều khiến nhà cửa đầy đủ – mà là sự thấu hiểu, tôn trọng nhau trong từng điều nhỏ bé.Câu chuyện khép lại, không có ai là kẻ thắng. Chỉ có một mảnh vỡ âm thầm rơi xuống – giữa những người từng gọi nhau là “gia đình”.
Không bỏ một xu, mẹ chồng vẫn đ-òi ở nhà hồi môn, tuyên bố là “nhà con trai bà” – cho đến khi bị bố vợ d-ạy cho một bài học nhớ đời…
