– Rau xanh là thực phẩm gần như không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, nhiều người vẫn vô tư ăn phải rau ‘tắm’ thuốc trừ sâu mà không biết.
3 loại rau ‘tắm’ thuốc trừ sâu nhiều nhất
Trong thực tế, một số loại rau thường chứa hàm lượng thuốc trừ sâu cao hơn so với các loại khác. Điều này chủ yếu do hai nguyên nhân chính: thứ nhất, những loại rau này thường gặp nhiều sâu bệnh hơn, và thứ hai, chu kỳ sinh trưởng của chúng ngắn, khiến thuốc trừ sâu chưa kịp phân hủy hoàn toàn khi rau đã được đưa ra thị trường.
Dưới đây là danh sách những loại rau có khả năng chứa nhiều thuốc trừ sâu mà nhiều người vẫn sử dụng hàng ngày mà không hay biết. Khi dư lượng thuốc trừ sâu tích tụ trong cơ thể vượt mức cho phép, nó có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe. Vì vậy, trước khi chế biến, bạn cần phải rửa rau thật kỹ lưỡng.
Rau muống
Khi người tiêu dùng sử dụng rau muống nhiễm chì, chất độc này sẽ tích tụ trong các cơ quan như não, thận, gan, xương, tủy xương và hồng cầu, gây ra nhiều bệnh tật nguy hiểm cho sức khỏe. Nhiễm độc chì mạn tính có thể dẫn đến các vấn đề như suy nhược thần kinh, mất ngủ, mệt mỏi, đau đầu và thiếu máu.
Chúng ta có thể dễ dàng nhận biết rau muống nhiễm chì qua màu sắc và cách chế biến. Thông thường, khi luộc rau muống, nếu vắt chanh vào bát canh sẽ thấy nước chuyển sang màu hanh vàng và hơi trong, do chanh làm chết chất diệp lục và thay đổi màu nước. Ngược lại, nếu nước luộc rau muống chuyển sang màu xanh đen và không thay đổi khi vắt chanh, đó là dấu hiệu rau muống đã bị nhiễm chì.
Chúng ta có thể dễ dàng nhận biết rau muống nhiễm chì qua màu sắc và cách chế biến
Rau cải
Theo thông tin từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế), rau cải thường thu hút nhiều sâu bọ khi trồng trên đất. Vì vậy, người trồng thường tăng cường phun thuốc trừ sâu và tưới phân đạm cho cây trước khi thu hoạch. Khi đưa vào tiêu thụ, dư lượng phân bón và thuốc trừ sâu trong rau cải thường vẫn còn rất cao do không có đủ thời gian để phân hủy. Đặc biệt, vào mùa hè, loại rau này dễ bị dư lượng thuốc trừ sâu cao hơn vì đây là thời điểm cần phòng và kiểm soát sâu bệnh. Thời gian sinh trưởng của bắp cải mùa hè lại ngắn, thường không quá 60 ngày.
Khi cầm trên tay bó rau cải non mơn mởn, lá xanh mướt, không có dấu vết của sâu bọ và phần thân chắc mập, đều đặn một cách bất thường, đó có thể là dấu hiệu của rau cải được bón nhiều phân đạm nitrat. Bạn nên tránh sử dụng loại rau này, đặc biệt là khi ăn sống.
Giá đỗ
Giá đỗ là một loại thực phẩm quen thuộc, nhưng nếu không biết cách lựa chọn, người tiêu dùng dễ mua phải loại chứa nhiều hóa chất. Những cọng giá tròn trịa, thân trắng tinh và ít rễ thường thu hút sự quan tâm của các bà nội trợ. Tuy nhiên, đây có thể là những cọng giá được sản xuất bằng cách sử dụng các loại hóa chất kích thích độc hại. Khi xào, loại giá đỗ này thường tiết ra thứ nước đục ngầu, cảnh báo về mức độ an toàn thực phẩm.
Giá đỗ là một loại thực phẩm quen thuộc, nhưng nếu không biết cách lựa chọn, người tiêu dùng dễ mua phải loại chứa nhiều hóa chất
Tác hại của thuốc trừ sâu đối với con người và môi trường
Thuốc trừ sâu không chỉ gây hại ngay lập tức mà còn có những ảnh hưởng lâu dài đối với sức khỏe con người. Cụ thể:
Khi sử dụng với nồng độ lớn, hóa chất từ thuốc trừ sâu sẽ được rễ cây hấp thụ cùng với khoáng chất và nước, tích tụ trong lá, hoa và quả. Điều này dẫn đến lượng tồn dư thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trong thực phẩm vượt quá mức quy định. Các hóa chất này khi xâm nhập vào cơ thể con người có thể dẫn đến ngộ độc thực phẩm hoặc tích tụ dần gây ra bệnh ung thư.
Nếu hóa chất tồn tại trong thực phẩm với liều lượng lớn, người sử dụng có thể bị nhiễm độc cấp tính. Các biểu hiện ngộ độc bao gồm: nôn mửa, ảo giác, co giật, tiêu chảy, căng cơ, rối loạn thần kinh, hôn mê, suy hô hấp, suy tim và thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Việc tiếp xúc lâu dài với hóa chất từ thuốc trừ sâu có thể gây tổn thương ở nhiều cơ quan nội tạng hoặc bộ phận trên cơ thể như dạ dày, tim, gan, da, mắt,… Ngoài ra, thuốc BVTV còn làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho các loại virus và vi khuẩn có hại xâm nhập, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
Không chỉ gây hại cho con người, tác hại của thuốc BVTV còn lan rộng đến môi trường. Cụ thể là gây ô nhiễm môi trường đất nói chung và đất nông nghiệp nói riêng, ảnh hưởng đến hệ sinh thái và chất lượng đất.
Không chỉ gây hại cho con người, tác hại của thuốc BVTV còn lan rộng đến môi trường
Khuyến cáo về việc sử dụng rau sạch: Hướng dẫn từ Cục An toàn thực phẩm
Theo Cục An toàn thực phẩm thuộc Bộ Y tế, rau sạch hay rau an toàn là loại rau được sản xuất theo quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt để đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn. Quy trình này nhằm hạn chế tối đa việc sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, và các chất kích thích, từ đó giảm thiểu lượng chất độc như nitrat, thuốc trừ sâu, kim loại nặng và vi sinh vật gây bệnh còn tồn đọng trong rau.
Để đạt được điều này, người trồng rau cần tuân thủ một loạt các nguyên tắc nghiêm ngặt trong suốt quá trình trồng trọt. Điều này bao gồm việc lựa chọn đất, tưới nước, bón phân, và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cũng như thuốc kích thích tăng trưởng. Thời gian thu hoạch sau khi bón phân hoặc phun thuốc cũng phải được kiểm soát chặt chẽ.
Người tiêu dùng cũng phải cẩn thận khi mua và chế biến rau, củ. Khi mua rau, nên chọn những loại còn tươi, có màu sắc tự nhiên, không héo úa hay có màu sắc bất thường. Nếu rau có mùi lạ, mùi hắc hoặc mùi thuốc sâu, hóa chất thì đó có thể là rau không an toàn. Ngoài ra, tránh mua rau, củ, quả đã được gọt, thái sẵn và ngâm nước tại chợ, vì có thể đó là những loại đã hỏng hoặc để lâu, người bán muốn tận dụng để bán.
Để đảm bảo an toàn, rau, củ phải được rửa sạch kỹ lưỡng, tốt nhất là rửa từng lá dưới vòi nước chảy nhiều lần để loại bỏ vi khuẩn, trứng giun và hóa chất. Lưu ý rằng việc ngâm rau sống, củ, quả vào dung dịch thuốc tím loãng (1%) hoặc nước muối loãng không đảm bảo loại trừ hoàn toàn mầm bệnh. Các thí nghiệm cho thấy thuốc tím và nước muối loãng không hiệu quả với trứng giun và một số vi khuẩn gây bệnh. Do đó, dù đã xử lý cẩn thận và rửa sạch, rau vẫn cần được nấu chín, hạn chế ăn rau sống để đảm bảo an toàn.
